در جامعه ای که عقلا و اهل عمل و صداقت نقش ایفا کنند، آن جامعه رو به پیش رفت خواهد بود.
چرا که عاقلان با ملاک عقل و نه احساس تصمیم می گیرند.
چون صداقت دارند، موجب فریب و خامی مردم نمی شوند.
چون اهل عملند، سخنی می گویند که قادر به عملیاتی کردن آن باشند.
و متقابلا اگر در جامعه ای افراد جاهل اثر گذار باشند، نتیجه کارشان بر باد دادن سرمایه ها (مادی و معنوی) یک جامعه خواهد بود.
اگر صداقت نباشد دور را نزدیک و نزدیک را دور جلوه خواهند داد و در نتیجه موجب ورشکستگی و تسلط دشمن خواهند شد.
بعد از اینکه معاویه سنگر به سنگر پیشروی می کرد و جلو می آمد.

حضرت امیر علیه السلام خطبه ای برای مردم می خواند که رنج و سوز حضرت را نشان می دهد.می فرماید:
"مردم! همانا نخستین نقص شما رفتن خردمندان و صاحب نظران شماست.
آنانکه سخن می گویند پس راست می گویند.
و می گویند پس انجام می دهند."
...
(ایها الناس ان اول نقصکم ذهاب اولی النهی و الرای منکم؛ الذین یحدثون فیصدقون. و یقولون فیفعلون ...)
(تاریخ یعقوبی،  ج 2 ص 105)

قبلا این فرازها را در همین تاریخ یعقوبی خوانده بودم ولی امروز که دوباره مراجعه کردم و به این قسمت رسیدم در زمین میخکوب شدم!
حضرت از چه می نالد؟ از نداشتن آدم های عاقل که بفهمند کی سکوت کنند و کی سخن بگویند.
چه چیزی را نگویند و عاقلانه چه بگویند.
متاسفانه افراد پشت هم انداز، اهل شعار و بی عقل، احساسات ساده دلان را برمی انگیزند و آنان را به خاک مذلّت می کشانند.
اما عاقلان حرفشان کمتر خریدار دارد چرا که با شعار و بی صداقتی نمی خواهند سوار بر موج شوند.
به قول مرحوم علامه جعفری :
تصدیق های واقعی مخصوص اقلیتهاست.
حدیثی از رسول خدا صلی الله علیه داریم که:
اموالتان را بدست سفها ندهید (آدم های بی عقل)
معلوم است که انسان بی عقل بجای تکثیر سرمایه، سرمایه سوزی می کند و میلیارد ها پول را به باد فنا می دهد.
فرد خردمند جامعه ورشکسته را به سمت آبادانی می برد.
حضرت امیر نشانه جامعه جاهلی را امر ذیل می داند:
سرزمینی که عالمانش بردهانشان لگام (لجام) زده شده و جاهلانشان مورد اکرام و اعزاز هستند.
بارض جاهلها مکرم و عالمها ملجم.
(دو سه خطبه اول نهج البلاغه)